پایگاه دانش

ارقام مهم پسته

رقم اکبری پسته

یکی از مهم ترین ارقام تجاری پسته، رقم اکبری می باشد. این رقم در روستای فخرآباد کشکوئیه رفسنجان شناسایی و انتخاب گردید. از خصوصیات این رقم می توان به خوشه بندی افشان، رشد رویشی زیاد، محصول دهی مناسب، یکنواختی در رسیدن محصول، سال آوری شدید تا متوسط، سطح برگ زیاد، ارتفاع 5 متری درختان، 1200 ساعت نیاز سرمایی و طعم مطلوب، اشاره نمود. رقم اکبری را می توان در بافت های شنی و سبک کشت نمود. این رقم جزو ارقام دیرگل پسته می باشد. به طور میانگین گلدهی رقم اکبری از 20 تا 30 فروردین شروع شده و دوره گلدهی آن 10 تا 12 روز می باشد. از 10 تا 20 تیرماه فرآیند پر شدن میوه ها آغاز می گردد. به دلیل دیررس بودن، نسبت به آفات و بیماری ها حساس می باشد. در صورت سرمازدگی گل های درختان نر و از بین رفتن دانه های گرده، گرده افشانی مصنوعی در دو مرحله انجام می گیرد. میوه های رقم اکبری در اواخر شهریور ماه قابل برداشت می باشند. به دلیل شکل کشیده میوه ها، این رقم جزو ارقام بادامی محسوب می شود (طول 22 و عرض 12 میلیمتر (در حالت خشک)). در زمان رسیدگی میوه ها، پوشش خارجی قرمز تا بنفش تیره و مغز آن ها زرد مایل به سبز، می باشد. درصد بالایی از میوه های این رقم بر روی درخت، خندان شده و با توجه به مدیریت زراعی و شرایط آب وهوایی دارای انس یا سایز 18 تا 20 می باشد (شکل 1). 

شکل 1: رقم اکبری پسته

رقم کله قوچی پسته

رقم کله قوچی برای نخستین بار توسط فردی به نام حاج علی شریفی در روستای دهنو رفسنجان شناسایی و معرفی گردید. بیشترین سطح زیر کشت این رقم در استان کرمان بوده و در سایر استان ها به صورت پراکنده کشت وکار می گردد. گلدهی از 7 تا 21 فروردین ماه آغاز شده و برگ ها 2 تا 3 روز پس از گلدهی، تشکیل می شوند. این رقم به دلیل گلدهی زودهنگام نسبت به سرمای بهاره حساس بوده و انتخاب مکان مناسب جهت کشت به منظور جلوگیری از خسارت سرمازدگی، بسیار مهم می باشد. پر شدن مغز میوه از 10 تا 20 تیرماه آغاز و میوه ها از 15 تا 20 شهریور ماه، اماده برداشت می باشند. رقم کله قوچی جهت گل-انگیزی حدودا به 600 ساعت سرمای صفر تا 7 درجه سانتیگراد، نیاز دارد. طول خوشه میوه در رقم کله قوچی کمتر از رقم اوحدی بوده و خوشه دارای تراکم متوسط می باشد. میانگین طول پسته خشک 20 و عرض پسته 12 میلیمتر بوده و در گروه پسته های کروی طبقه بندی می شوند. رنگ سبز پوست پسته در زمان رسیدگی، قرمز تیره شده و رنگ مغز آن سبز مایل به زرد می باشد. این رقم به دلیل اتصال محکم دم میوه ها، نسبت به ارقام دیگر مانند اکبری و احمد آقایی، ریزش کمتری خواهند داشت. از خصوصیات دیگر این رقم می توان به دارا بودن شاخه های قوی و ضخیم، حساسیت بیشتر نسبت به کمبود آب و مواد غذایی، قدرت رشد متوسط، شدت سال آوری کم تا متوسط، انس پسته 24، تولید برگ های تک برگچه ای، اشاره نمود (شکل 2).

شکل 2: رقم کله قوچی پسته

رقم احمد آقایی پسته

این رقم برای نخستین بار توسط فردی به نام احمد آقا فروتن در مناطقی از نوق رفسنجان شناسایی گردید. این رقم به عنوان یکی از بهترین ارقام پسته به کشورهای دیگر صادر می گردد. درختان رقم احمد آقایی دارای تاج گسترده و برگ های ساده و مرکب می باشند. گلدهی این ارقام از 13 تا 25 فرودین شروع شده (متوسط گل) و پر شدن مغز میوه از 10 تا 20 تیر ماه، اغاز می گردد. میوه های پسته احمد آقایی را می توان در دهه سوم شهریور ماه برداشت نمود. این رقم از نظر زمان رسیدگی جزو ارقام متوسط رس محسوب می گردد. به دلیل اتصال ضعیف دم میوه ها در زمان رسیدگی، در اثر وزش باد یا حمله پرندگان، درصدی از میوه ها بر اثر ریزش، از بین می روند، بنابراین برداشت در زمان مناسب، ضروری می باشد. این رقم دارای سال آوری شدید تا متوسط بوده که توسط هرس و مدیریت زراعی، تا حدی قابل کنترل می باشند.

طول خوشه در رقم های احمد آقایی و اکبری تقریبا یکسان بوده اما خوشه رقم احمد آقایی عرض بیشتری دارد. تعداد میوه ها در خوشه احمد آقایی کمتر و در مقایسه با رقم اکبری، خوشه تنک تر و سبک تری دارد. این رقم در اکثر موارد میوه های خندان و درصد کمی، پسته های دهن بسته و پوک تولید می کند. رقم احمد آقایی به طور میانگین دارای پسته هایی با اُنس 25 می باشد. از خصوصیات مهم رقم احمد آقایی می توان به شکل بادامی، رنگ پوست استخوانی خیلی روشن، رنگ پوسته مغز قرمز ارغوانی و رنگ مغز سبز روشن اشاره نمود. به دلیل دارا بودن ویژگی های ظاهری و طعم مطلوب، یکی از ارقام پرمصرف در جهان می باشد (شکل 3). 

شکل 3: رقم احمد آقایی پسته

رقم اوحدی پسته

این رقم نخستین بار توسط مهدی اوحدی در روستای فتح آباد رفسنجان شناسایی و معرفی گردید. رقم اوحدی را می توان در بیش از 50 درصد از باغات پسته رفسنجان، یافت نمود. درختان پسته این رقم دارای رشد متوسط و تاج گسترده می باشند. درختان این رقم سال آوری کمی داشته و نسبت به آفت پسیل مقاوم می باشند. به دلیل غالبیت انتهایی شدید، تعداد شاخه های جانبی ایجاد شده نسبت به ارقام دیگر کمتر می باشد. گلدهی از 15 تا 26 فروردین ماه آغاز شده و از نظر گلدهی جزو ارقام متوسط گل می باشد. این رقم را می توان از 10 شهریور ماه برداشت نمود و در گروه ارقام متوسط رس قرار دارد. پوسته خارجی میوه ها در زمان رسیدگی به رنگ بنفش تیره درمی آید. به دلیل حساس بودن به ضربات مکانیکی، بخشی از میوه ها دچار خسارت شدید می شوند. طول خوشه میوه در رقم اوحدی نسبت به رقم کله قوچی بلند تر و دارای انشعابات کمتری می باشد. در رقم اوحدی، میوه ها فندقی شکل بوده و تقریبا قطر و طول پسته با یکدیگر برابر می باشد. رنگ رویی مغز ارغوانی و رنگ پوست استخوانی، کرم می باشد و نسبت به رقم کله قوچی، پوست استخوانی تیره تری دارد. پسته ها در این رقم دارای اُنس 27 می باشند (شکل 4).

شکل 4: رقم اوحدی پسته

رقم ممتاز زرندی پسته

رقم ممتاز برای نخستین بار توسط شخصی به نام محمد خاندانی در روستای تاج آباد رفسنجان شناسایی گردید. پسته ممتاز را می توان به عنوان یکی از ارقام مرغوب جهت صادرات پسته، انتخاب نمود که بیشتر با نام پسته زرند معروف می باشد. درختان این رقم دارای رشد کم و تاج گسترده هستند و اکثر برگ های آن سه برگچه ای می باشند. گلدهی این رقم از 8 تا 20 فروردین و رسیدگی میوه ها از دهه سوم شهریور ماه آغاز می گردد (دیررس). از ویژگی های مطلوب میوه می توان به سرخی رنگ مغز، روشنی پوست استخوانی، طعم مطلوب، اُنس 23 تا 26، شکل بادامی و سال آوری نسبتا کم و زودباردهی، اشاره نمود. رقم ممتاز زرندی نسبت به آفت پسیل و شوری حساس می باشد (شکل 5).

شکل 5: رقم ممتاز زرندی پسته

رقم بادامی زرند

پسته بادامی زرند یکی از ارقام مطلوب جهت تهیه نهال و پایه می باشد. این رقم برای نخستین بار در منطقه زرند کرمان شناسایی گردید. از ویژگی های مطلوب این رقم می توان به مقاومت نسبت به شوری، کم آبی، حمله آفات، مقاومت نسبی در برابر قارچ هایی نظیر فیتوفترا، فوزاریوم و ورتیسیلیوم، سال آوری متوسط تا کم، اشاره نمود. به دلیل دارا بودن سیستم ریشه ای راست و عمیق نسبت به گونه های دیگر، مقاومت بالایی نسبت به تنش های خشکی از خود نشان می دهد. گلدهی این درختان از 16 تا 27 فروردین ماه و پر شدن مغز میوه از اواسط تیر ماه آغاز می گردد. به دلیل دارا بودن میوه های ریز (اُنس بالا)، درصد خندانی پایین و درصد پوکی بالا، از این رقم به عنوان پایه در فرآیند پیوند، استفاده می شود (شکل 6).

شکل 6: رقم بادامی زرند پسته

 

منابع

مقصودی، شهرام، پسته (کشاورزی، صنعت، تغذیه و درمان): گیاهشناسی، فناوری خشک کردن، ...؛ علم کشاورزی ایران، 1398

شرافتی، عبدالحمید، پسته کاری کاربردی (چالش ها و راهکارها)، آموزش و ترویج کشاورزی، 1389

نائینی، محمدرضا، آشنایی با عملیات کاشت و داشت باغات پسته، انتشارات نسیم حیات، 1396

 

 

لطفا دانش و تجربه خود در این مورد را به اشتراک بگذارید

لطفا پیش از ایجاد مطلب جدید موارد زیر را به دقت مطالعه نمایید:
پایگاه دانش این وب سایت محلی برای تبادل دانش و تجربه و بیان راهکارهایی برای ارتقای صنعت کشاورزی است. هنگام درج مطلب به نکات زیر توجه بفرمایید:
۱. برای درج عکس به داخل متن ، عکس را از گوشی یا کامپیوتر کپی نموده و در پنجره ویرایشگر سایت ، paste نمایید.
۲. در صورت نیاز ، مطلبی که ارسال می کنید را ویرایش کنید تا ابعاد عکس ها و اندازه و رنگ فونت ها ، هماهنگ با دیگر مطالب وب سایت بشود.
برچسب مناسب متن را از بین برچسب های تعریف شده انتخاب کنید و اگر مطلب شما نیاز به برچسب جدیدی داشت، مطلب را درج کنید و برچسب پیشنهادی را از بخش تماس با ما به مدیریت وب سایت اطلاع بدهید تا به لیست برچسب ها افزوده گردد.

فایل با فرمت های ( 'gif','jpg','png', 'jpeg', 'pdf', 'mp4', 'mkv' ) قابل آپلود می باشد.
فایل های پیوست:

نظر
آخرین نظر